Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám năm 1945 mở ra một bước ngoặt lớn trong lịch sử dân tộc, đem lại cho cách mạng Việt Nam thế và lực mới. Song không lâu sau đó, cách mạng nước ta lại đứng trước những thử thách hết sức cam go, đó là phải đối đầu với một đội quân xâm lược nhà nghề của thực dân Pháp. Ngày 23 tháng 9 năm 1945, thực dân Pháp nổ súng đánh chiếm trụ sở Ủy ban nhân dân Nam Bộ và cơ quan tự vệ thành phố Sài Gòn, mở đầu cuộc chiến tranh xâm lược nước ta lần thứ hai. Trước tình hình đó, giữ vững lời thề “Độc lập hay là chết”, nhân dân Sài Gòn nói riêng và Nam Bộ nói chung đã anh dũng bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược.